miércoles, 31 de diciembre de 2014

L'ódio anticristiano en 2014

Remata 2014, un anyo en que més de 200 millons de cristianos son estatos apreseguitos per a suya fe mesmo més de 100.000 asesinatos hi son estatos e atros 150 millons sofren tota mena de discriminacion e restriccion d’a prautica religiosa.
Lo conta lo Informe sobre Libertad Religiosa en el Mundo 2014 que analiza as enrestidas e violacions que enduran os cristianos en os cinco continents; més que més per l’islamismo, os guviernos totalitários, o nacionalismo radical e o relativismo que se nos imposa en as democrácias  occidentals
E prou que a situacion no ha feito si que empiorar. D’os 196 païses analizatos, en 55 bi ha havito un agravamiento d’as condicions de vida d’os cristianos.
A libertat religiosa —que ye l’eufenismo que l’informe fa servir ta clamar a l’ódio anticristiano— se vulnera ubiertament en 82 nacions. En a lista d’os 20 païses clasificatos en a categoria d'alta persecucion, ne b’ha 14 que sofren persecucion ligata a l’islam. Se tracta d’Afganistan, Arábia Saudí, Egipto, Iran, Iraq, Líbia, Maldivas, Nigéria, Paquistan, Republica Centroafricana, Somália, Síria, Sudan e Yemen. O informe no lo dice, pero no b’ha que estar un experto en geoestratégia ta veryer-bi a man d’os guviernos occidentals e a suya baruca democratizadera en muitas d’estas nacions.
En os atros 6 païses, a persecucion ye devita a regimens autoritários. Se tracta d’Azerbaiyan, China, Corea d’o Norte, Eritrea, Birmánia e Uzbekistan.
No hemos a olbidar païses como a Índia, Sudan, Israel u Ucraina an que os catolicos sofren una violéncia contina.

Podez consultar o informe en este VINCLO
Podez aduyar a os cristianos iraquins en este atro VINCLO
Podez reçar per els —podez reçar per nusatros— toz os dias d'este 2015 que en unas horetas encomença.
Feliz e cristiano anyo nuevo ta toz.

lunes, 22 de diciembre de 2014

Buen Nadal 2014


martes, 16 de diciembre de 2014

O mal ye a democrácia


lunes, 8 de diciembre de 2014

Inmaculata Concepcion

O 8 d’aviento de 1854 a suya Santidat Pio IX sancionó solemnement esta doctrina inmaculista, universalment celebrata e creita, definindo-la como Dogma de Fe. Quatre anyos dimpués, a mesma Virgen meteva sello divino a o decumento pontificio en a espluca miragrosa de Massabielle: Yo soi a Inmaculata Concepcion.
Ahiere, como toz os anyos, a Seu de Uesca tornó a emplenar-se de devotos ta celebrar a festividat con a representacion d'a Tota Pulchra.
Que a Patrona d'as Espanyas interceda per a nuestra pátria.

lunes, 1 de diciembre de 2014

En o naiximiento de Miguel Fleta

O uno d’aviento de 1897 naixeva en Alcolea de Cinca o gran tenor aragonés Miguel Fleta. Per ixo, e perque siempre s’agradeix d’ascuitar a o mayestro Puccini, tos dixo esta grabación d’a famosa ária E lucevan le stelle de Tosca.
Per disgrácia, no s'ha conservato a grabacion d'o estreno postumo de Turandot o 25 d'abril de 1926, en a Scala de Milán an que Fleta, baixo a direccion d’Arturo Toscanini,  interpretó magistralment o papel de Calaf en una d’as millors interpretacions d’a suya exitosa carrera.
Encara que a beluns, talment, les faiga més goyo esta atra interpretacion d'o gran tenor :
 


martes, 25 de noviembre de 2014

A eséncia d'o faixismo, a eséncia d'o liberalismo

Victorius Fascism is not only the downfall of the Socialist Movement; it is the end of Christianity in all but its most debased forms.
A victória d’o faixismo no ye solo que o esvoldregamiento d’o movimiento socialista, ye tamien a fin d’a Cristiandat en totas as suyas traças defuera d’as més envilecitas.
Asinas encomençava en 1935 Karl Polanyi o suyo asayo “The essence of Fascism”, publicato en 1936 en o volumen Christianity and the Social Revolution. John Lewis, Karl Polanyi, and Donald K. Kitchin (editors). New York: Scribner.
E ya quasi a la fin d’ixe estúdio concluiva:
Fascism must then proceed to attempt to change the nature of human consciousness itself. The pragmatic reasons for its clash with Christianity are due to this necessity.
O faixismo alavez ha de pasar a mirar de cambiar a naturaleça d’o própio esmo humano. As raçons pragmaticas d’o suyo conflito con a Cristiandat se deven a esta nesecidat.
Como soi prou d’alcuerdo con l’autor de The Great Transformation tamien en estas dos citas que quaterno, no puedo menos que sinyalar que igual de veritables me pareixerian as dos si bi cambiamos faixismo, per liberalismo:
A victória d’o liberalismo no ye solo que o esvoldregamiento d’o movimiento socialista, ye tamien a fin d’a Cristiandat en totas as suyas traças defuera d’as més envilecitas.
U per capitalismo, que igual se me tiene tripa que gireta:
O capitalismo alavez ha de pasar a mirar de cambiar a naturaleça d’o própio esmo humano. As raçons pragmaticas d’o suyo conflito con a Cristiandat se deven a esta nesecidat.
E quan asinas lo releigo, comprevo ixorrontato cómo a história nos ha alcançato. Sin fer-nos-ne.

jueves, 20 de noviembre de 2014

lunes, 17 de noviembre de 2014

A solidaridat laicista d'o concello de Zaragoça

Un atro eixemplo de cómo funcionan as cosas en esta Espanya que per cada dia fa pior pudor. Se coneix que a Juan Alberto Belloch e a os suyos amigos d’IU e a Cha se les dispertó l’espritu solidário e decidion d’empentar un programa ta dar de minjar gratuitament a gent sin recursos. A iniciativa mereixió l’emponderamiento de buena cosa d’a ezquierda local, que veyeva ixorrontata como es zaragoçanos —e a sociedat espanyola en general— agradeixevan a la Ilésia, un dia a l’arreu de laotro, a suya faina social en estes tiempos de crisis, mientres criticavan —mereixidament— a partitos politicos e sindicatos vários. Yera pues o momento de que a ezquierda levantás —de nuevas, seguntes els— a bandera d’a solidaridat. Que os laicistas sí que defienden a justícia social, no pas os catolicos rosigaltars que no fan si que falsa caridat.
Ixa, a solidaridat, yera a raçon d’o programa, pero fue a o que menos s’adedicó. Ta o que sirvió en veras, fue ta fer creixer sueldos e propaganda; qualcosa que no queda mica bien como bandera, pero que pareix estar a unica motivacion d’a ezquierda —e a dreita— en esta sociedat democrática que nos ha traito ixe estato d’o bienestar que toz coneixemos.
D’os 80.000 euros que o programa teneva presupuestatos ta 2013, solo se’n fiçon servir que 16.555 e d’els menos d’a metat —ni sisquiera 6.000 euros— s’adedicon realment a o minjar de presonas con problemas economicos. A mayor parte, quasi 11.000 euros, se destinon a «gastos de gestion»; concretament, 6.038 euros a o pago de nominas ta presonal que, presuntament, treballavan n’a gestion d’este programa, e 4.584 euros en publicidat. E dicimos “presuntament” perque ixe gasto salarial no fa mica parella con o numbro de “menús solidários” que realment se dion e o numbro de meses que o programa duró.
Nihil novum sub sole.

lunes, 10 de noviembre de 2014

Viva Espanya...


lunes, 3 de noviembre de 2014

O conuerto no ye cristiano

No yere sique un ninon. Vivive encara en o lugar. Yéranos en a plaça. No sé qué problema b’heva; si yera qualcosa d’o lugar u solo que de casa nuestra. Pero deveva d’estar cosa mala, perque me’n alcuerdo d’as caras sérias e as voces precupatas. O caso ye que papa, con o buen genial de siempre, le dició a o mosen: “Qué le vamos a hacer —a os curas se le charrava en castellano siempre—, resignación cristiana” a o que o buen mosen respondió: “No te equivoques, la resignación no es cristiana”.
No yere sique un ninon. Vivive encara en o lugar. Son pasatos os anyos arrienda, pero prou que me’n alcuerdo. Ye una d’ixas cosas que te se quedan ta cútio, como una oloreta, como un paisage.
E lo ricuerdo agora més que nunca. En estes tiempos enatiços, lo ricuerdo asperançato. E l’anyedo a ixas parolas de l’Evangélio de Sant Mateu:
Iterum dico vobis, quia si duo ex vobis consenserint super terram, de omni re quamcumque petierint, fiet illis a Patre meo, qui in caelis est. Ubi enim sunt duo vel tres congregati in nomine meo, ibi sum in medio eorum.
De nuevas tos digo, que si dos de vusatros se metesen d’alcuerdo en a tierra, de totas as cosas que pidisen, les serán feitas per mi Pair que ye en os cielos. Perque an que bi son dos u tres congregatos en o mio nombre, allí bi soi en médio d’els.
Mateu 18: 19-20
Perque agora, en estes tiempos enatiços, no ye hora de gemecar. Muito menos d’aconortar-se. Perque agora, en estes tiempos enatiços,  ye hora de congregar-se e meter-se d’alcuerdo e reçar. Con a seguridat d’a victoria.

Perque o  conuerto no ye cristiano.

miércoles, 29 de octubre de 2014

A Tabla de Benavarre

A la fin una buena noticia en l’afer d’o património aragonés seqüestrato en Lerida. A la fin a Diputacion de Lerida cumplirá una senténcia judicial. A la fin a tabla de Benavarre tornará ta Aragón. S’egecuta asinas a senténcia d’o Tribunal Superior de Justicia d’Aragon (TSJA), confirmata per lo Tribunal Supremo, que reconeix o dreito de retracto d’o Guvierno d’Aragon en a compra d’esta pieça d’o sieglo XV. Manyana hi será, encara que a Cambra d’o Contencioso Alministrativo d’o TSJA dictó senténcia en abril de 2013 e en febrero de 2014 o Tribunal Supremo ratificás ixa senténcia.
Dica agora a tabla de Benabarre bi yera en o Museu de Lerida, que mantien més de cien obras sacras reclamatas per a diocesis de Balbastro e Uesca.

Ye menister ricordar que atras muitas obras d’arte de Benavarre no se podran amonstrar ni en Aragon ni en Catalunya ni en garra puesto perque las estricallon os republicanos durant a Guerra Civil. Disapareixion alavez toz es retablos e ogetos de culto d’o templo parroquial. A tabla no la cremon perque yera muito valiosa. Per a mesma raçon, tampoco no destruyon a orfebreria d’a ilésia. Bien se vale que o 30 de março de 1938, os requetés d’o glorioso Tércio Ortiz de Zarate liberon o lugar e puson fin a la terror roya que heva allerato a villa ribagorçana.
Sobre a barbárie roya en a província de Uesca, se puede consultar, per eixemplo, o treballo “El "terror rojo" en la provincia de Huesca: la lucha contra el orden social y sus representantes durante la guerra civil española”, d’Ester Casanova Nuez, publicato en Nuevas tendencias historiográficas e historia local en España: actas del II Congreso de Historia Local de Aragón (Huesca, 7 al 9 de julio de 1999),coordinato per Miguel Angel Ruiz Carnicer, Carmen Frías Corredor, 2001, ISBN 84-8127-112-8, que ye disponible en este VINCLO.

lunes, 27 de octubre de 2014

Navatas per lo Mississippi


jueves, 23 de octubre de 2014

No més lugars afogatos

Hue més que més hue tot somos Sigüés. E Mianos. E Artieda. Perque hue —e toz os dias— toz somos Mediano. E Janevas. E Lavelilla. E Lacort. E Búbal E Saqués. E Lanuça. E Arasanz. E Clamosa. E Barasona. E Finestras. E Auberola. E...


miércoles, 15 de octubre de 2014

D'un poema de Gonzalo Rojas

No me fa mica goyo o surrealismo. No me pareix sique o refleixo d’una sociedat dolenta, d’una sociedat malauda. Prou que no comparto ixa ideya de que en Aragon o surrealismo ye costumbrismo. Gran error querer fer pasar per caráuter popular es vícios d’uns sinyoritos. Perque ixo yera, per eixemplo, Buñuel: un sinyorito rebutiu de vícios e malautias burguesas que bien se vale que no representa pas l’alma aragonesa.
No me fa mica goyo o surrealismo. Talment bels pintors —os menos surrelistas d’os surrealistas— me mereixen qualque interés. Magritte u Dalí per citar-ne dos; talment belatro més, no sé. U bels escritors que escrivion bellas paginas —u bellas ringleretas, u bellas parolas sisquiera­— que amonstran qualque qualidat. Soi pensando en Larrea; soi pensando en as ditaladas que o surrealismo dixó en atros autors d’o primer tércio d’o sieglo vinte (un eixemplo).
No me fa mica goyo o surrealismo. Encara que envenás con fuerça en l’America hispana e chupís a obra de tantos autors d’ixas tierras veroyas con a mesma intensidat que o modernismo. E con o mesmo periglo de sobredosis. En bels pocos casos, manimenos, o esceso no lo estió tanto e ye posible trovar una miqueta de lirismo e d’inteligéncia en metat d’o barrenato vulturno d’imágens inconexas que a sovent no dicen brenca.
Per ixo traigo aquí a Gonzalo Rojas e o suyo poema Cerámica. Encara que solo seiga que per ixa maçada zaguera que nos describe perfecta o vacio d’a nuestra sociedat malauda, d’a nuestra sociedat dolenta: Quasi tot/ ye atra cosa.

CERAMICA
Lo important no ye o nylon en a finestra sin veires sino a calavera
fumeyant d’a luz, o polvo
d’os interratos, o viello polvo
en l’aire de Quinchamalí, o
maitino quirúrgico, o estrident
d’a crepaçon, o quán
ya sin uellos, o
puerco quán
d’o
que Hilda e Tuli charravan amoniquet, tierra
con tierra, sisella
con sisella. –Gonzalo!, otila o can, e
Gonzalo?
                        Quasi tot
ye atra cosa. 

PS. O poema autografo e con ilustracion, l’he amprato d’o bloc Letras Libres (VINCLO)

domingo, 12 de octubre de 2014

Himno d'a Virgen d'o Pilar

Como no podeva estar d’atra traça, a devocion a la Virgen d’o Pilar ha feito naixer, per toz os cavos d’a nuestra región, tota mena de coplas, ixotas, romances, oracions e cantas populars adedicatas a esta devocion mariana. Podez ascuitar-ne beluns en o Sistema de Información de Patrimonio Cultural Aragonés (punchaz VINCLO) e que contiene joyetas como esta (punchaz VINCLO).
Manimenos hue, m’agana de traducir a l’aragonés una composcion culta, o Himno a la Virgen d’o Pilar, que compuson, en 1908, Florencio Jardiel (parola) e Juan Bautista Lambert (mosica) e que se cantará hue de nuevas en a Basilica zaragoçana:


Virgen santa, Mair mia,
luz veroya, claro dia,
que a tierra aragonesa
te dignés a visitar.
Este pueblo que t’adora
d’o tuyo amor favor roga
e t’aclama e te bendiz
abraçato a o tuyo Pilar. 
Pilar sagrato, resplandient faro,
rico present de caridat.
Pilar bendito, trono de glória,
Tu t’a victória nos levarás.
Cantaz, cantaz
 himnos d’honor e lova.
Cantaz, cantaz
a la Virgen d’o Pilar.

viernes, 10 de octubre de 2014

Per cada dia

Per cada dia me fa menos goyo Bergoglio1.
Per cada dia entiendo menos que Benedicto XVI abdicás e fes posible esta esferra.
Per cada dia soi més convencito de que a Parusia ye próxima.

E per cada dia en tiengo més ganas. 



1. E bien se vale que no l'han dau o Nobel.

lunes, 6 de octubre de 2014

Santos Ladrón de Cegama

O 6 d’octubre de 1833 o general Santos Ladrón de Cegama proclamó rei a Carlos V en Tricio, encomençando altalle a Primer Guerra Carlista.
Santos Ladrón de Cegama yera un distinguito militar espanyol, naixito de Lumbier (Navarra) en 1784, que veniva d’una antiga e noble familia. En a Guerra d’o Francés ascendió a tenient coronel. En 1819 aconsiguió o nombramiento de coronel. Participó en a Guerra Reyalista (1821-1823) ta defender a monarquia e o catolicismo en luitando cuentra a revolucion. Fernando VII l’ascendió a o cargo de brigadier e Comandant General d’os reyalistas de Navarra. Ya rematata ixa contienda, o rei lo nombró Guvernador Militar de Pamplona. Dimpuesas alcançó a Gran Cruz d’Isabel a Catolica.
Manimenos, os suyos ideals, tan cerenyos como coneixitos, perjudicon a suya carrera militar. Per ixo, en Valladolid bi yera, sin exercer mando e vigilato per as simpatias que amonstrava per os dreitos a o trono de Carlos María Isidro, quan supo d’a muerte de Fernado mesmo dinantes que no s’enterás o guvernador militar d’a plaça.
Santos aconsiguió fuyir ta part de Navarra. En o camin fació a parola con Jerónimo Merino e entró en A Rioxa per la Sierra d’a Demanda. E en ixa provincia, estió lo primero que, o 6 d’octubre de 1833, proclamó a Carlos V —que heva feito o dia 1 o Manifiesto d’Abrantes— como legitimo rei d’as Espanyas, concretament en o lugar de Tricio. A laotro’l dia se fació cargo d’es voluntários reyalistas de Logronyo e pasó ta Navarra a unir-se con os tradicionalistas d’ixa província que s’hevan reunito entre Viana e Los Arcos. Con ixa chiqueta fuerça militar, que no yera guaire bien equipata, s’enfrontinó a la columna d’o exercito regular que yera salita de Pamplona ta capturar-lo. A desigual batalla sucedió en Los Arcos. O general Santos Ladrón de Cegama estió derrotato e feito prisionero. Lo levon ta Pamplona, an que l’afusilon o 14 d’octubre de 1833. 
Os carlistas que no fuen feitos presos en Los Arcos fuen l’alacet d’as tropas d’as que se fiço cargo Zumalacárregui o 14 de noviembre de 1833 en Estella. A defensa d'o Trono e l'Altar siguiva encara. A defensa d'o Trono e l'Altar sigue encara. 
Ye a hora d'a reaccion.

lunes, 29 de septiembre de 2014

Negriço cabo d'anyo

Hue, festividat de Sant Miguel Arcángel ye, manimenos, o cabo d’anyo d’un episódio que ha condicionato —que ha emporquiato dende alavez— a história d’as Espanyas. O 29 de setiembre de 1833 moriva Fernado VII, d’enatiça memória, e encomençava a ilegitima regéncia de Cristina en nombre de su filla Isabel, de mesmo pior ricuerdo; d’os succesors, millor no’n charramos.
No solo s’incumplivan as leis succesórias d’o Reino, sino que s’ubriva a més negriça d’as paginas d’a história d’a Pátria. Altroixato l’orden tradicional, Espanya s’esvolustrava en una femera revolucionária que no ha feito si que agravar-se dica arribar en a present situacion d’aberracion generalizata.

No ye d’almirar que a própia Isabel, un atro dia de Sant Miguel —o 29 de setiembre de 1868— hes a fuyir d’a nacion que tradicionó e s’acubillás en Fráncia, dixando una Espanya rebutita de juntas revolucionárias e tota mena de postemas. No ye d’almirar que os hereus d’a suya ilegitimidat —os hereus d’a suya inmoralidat­— continen satisfeitos con a destrucción d’as Espanyas. No son que fillos d’a infámia, no son que fillos d’a ignonímia. No son que os fillos d’o mal.
Ye a hora d’a reaccion.

jueves, 25 de septiembre de 2014

Un buen bispe

Si bels catolicos tenévanos encara bella asperança en a ilésia espanyola, a tamas de tantos e tantos desafueros, yera, en buena mida, per personas como Monsinyor Juan Antonio Reig Pla, bispe d'Alacalá de Henares. E una atra vegata ha sabito monsinyor estar a l'altária. E con a claridat habitual e neseçária. A pastoral que o bispe publicó ahiere ye uno d'ixes testimónios que te reconcílian con a cúria. Podez leyer AQUÍ o decumento entero. Mereix a pena. No m'adubo a traducir qualques parrafos:
Ye pegato lo momento de dicir, con voz susegata pero clara, que o Partido Popular ye liberal, informato ideologicament per lo feminismo radical e a ideologia de genero, e “empestato” como a resta d'os partidos politicos e sindicatos mayoritários, per lo lobby LGBTQ; siervos toz, a la suya vegata, d'institucions internacionals (publicas e privatas) t'a promocion d'o clamato “guvierno global” a o servício d'o imperialismo transnacional neocapitalista, que ha presionato fuerteta que España no seiga eixemplo ta Iberoamerica e ta Europa d'ixo que els consideran un “retroceso” inalmisible en matéria alvortista.
U este atro an que, a la fin, se define perfectament o liberalismo como l'atra cara d'o marxismo, aberracions totas as dos fillas d'o mal:
Como ye verificable, o Partido Popular con esta decision, se suma a la resta d'os partitos politicos que, ademés de promover l'alvorto, lo consideran un dreito d'a muller: una diabolica sintesis d'individualismo liberal e marxismo. Dito con atras parolas, a dia de hue ‒e sin judgar a las personas‒, os partitos politicos mayoritários s'han constituito en verdaderas “estructuras de pecato” (Cf. San Juan Pablo II, Enciclicas Sollicitudo rei socialis, 36-40 y Evangelium vitae, 24).
Ta arribar á la unica conclusion posible:
Antiparte, en diré més: s'ha d'aclarir que no ye justificable moralment a postura d'os catolicos que han colaborato con o Partido Popular en a promocion d'a reforma d'a lei de l'alvorto a la que agora se renúncia. A Encíclica Evangelium vitae d'o Papa Sant Juan Pablo II no prevéi a posibilidat de colaboracion formal con o mal (ni mayor ni menor) (...) Con afecto ent'as personas e con dolor, tamien he a dicir que, en ocasions, bellas instáncias d'a Ilésia Catolica que camina en Espanya no han propiciato, més bien han obstaculizato, a posibilidat de que apareixcan nuevos partitos u plataformas que defiendan sin crepas o dreito a la vida
Monsinyor Juan Antonio Reig Pla, un buen bispe. Un bispe bueno.

miércoles, 24 de septiembre de 2014

Pepilatos e atros quadrons de Borja Montoro

No coneixeve os debuxos de Borja Montoro. Ni o suyo treballo como humorista grafico. Pero quan este maitino un amigo m’ha ninviato o zaguer quadron suyo, me soi quedato embabuquito. L’ha clavau, que diria o castiço. O quadron ye este:

No ye o unico debuxo sobre l'alvorto. No fa si que uns dias en publicó este atro:

He refitoliau un poquet per lo rete e ascape he visto que Borja Montoro, ademés de treballar comoanimador independient ta os estúdios Disney e tener un blog de debuxo (muito bueno, punchaz n'o VINCLO), publica os suyos quadrons en Libertad Digital. Regular que no lo coneixés. Pero bueno, tamien Juan Manuel de Prada publica en o ABC e ixo no saca ni un sacre de veracidat a es suyos articlos. Pos con os quadrons de Borja pasa o mesmo: mira-tos-ne beluns, apareixitos estes zaguers dias, que retractan a o partito —anticatolico e antiespanyol como o que més— a o que, manimenos, votan a mayoria d’os catolicos espanyols en una patarieca mena de suicidio colectivo:


Pos ixo, que ya me veigo navatiando per Libertad Digital ta disfrutar de l’analís grafico d’este sobrebuen debuxant. Libertad Digital, quí me l’iva a dicir. Fez-tos cargo d’o mal que lo fa o PP que fa coincidir a tradicionalistas e liberals en a qualificacion d’o suyo guvierno. Agora solo falta que se’n enteren en Conferéncia Bispal e les ne faigan arribar n’a COPE e 13 TV.

domingo, 21 de septiembre de 2014

Era val d'Aran


jueves, 18 de septiembre de 2014

Son barrenatos estes d'a "fabla" (e 2)

Ni sisquiera fan risa. Fan pena. Fan vergüenya. Muita pena e muita vergüenya. E, més que més, fan o ceribato. Es unos per defender es suyos intrereses:


Es atros per defender es suyos:


A cosa ye ignorar a realidat sociolingüistica de l'Alto Aragon. A cosa ye siguir ensoniando a utopia d'una Montanya aragoneso-parlant que fa decadas u sieglos que no existe pas. Dende Zaragoça e Uesqueta bels pocos barrenatos s'encenegan en barallar-sen dende os articlos d'opinion de l'Heraldo u dende os retes socials entre a indiferiéncia absoluta d'a sociedat altoaragonesa. Ixa sociedat que no se le da una figa no ya o futuro, sino mesmo o present d'a luenga.
L'aragonés ye muerto. E ye muerto perque asinas l'han quiesto es suyos charradors. No l'ha asesinato a dinastia Trastamara u Franco lo faixista. Lo hemos muerto nusatros. Sin una glarimeta sisquiera.

miércoles, 17 de septiembre de 2014

Commemoracion d'a feita de Codo 2014

Unatra anyada, a Hermandad del Tercio de Montserrat ferá memória d’os heroes de Codo, lugaron zaragoçano que en agosto de 1937 estió escenário d’una d’as principals feitas heroïcas que protagonizon es requetés catalans d’o Terç de Requetès de la Mare de Déu de Montserrat e bella quarantena de combatients falangistas, bels diez guardiacivils e muitos vecins d’o lugar que quison defender a Religion e a Pátria á o canto d’os valients carlistas.

Estianyo a commemoracion se ferá o sabado 27 de setiembre. Si en querez més informacion, punchar n’o VINCLO.
Ta coneixer una miqueta més sobre a feita de Codo, punchar n’o VINCLO.
E si querez un sinyalin de veritable memória histórica, punchar en este atro VINCLO.

lunes, 8 de septiembre de 2014

Agustina Simón e a memória historica

Á la gentota d’IU no les fa mica goyo que b’haiga una carrera zaragoçana que ricuerde á Agustina Simón. Cómo les puede fer goyo á els que una carrera zaragoçana homenageye á una mesaja aragonesa que s’enfrontinó á la bestieça asesinadera d’a R.I.P.ublica con as armas d’a caridat e l’asperança? D’alcuerdo á la lei d’a Memória (sic) Historica (sic) quieren retirar-le o nombre á la carrera que n’a capital aragonesa leva o nombre d’a heroïna. Lo lograran, proafés, con o refirme d’o PPSOE.

Agustina Simón yera naixita de Calatayud, en una familia carlista. Per ixo, quan esclató l’Alçamiento Nacional, ella e a suya germana no dubdon en aduyar á equipar á os primers voluntários de Zaragoça que querevan defender a Religion e a Pátria. Tamien s’encargon d’aloixar á os requetés navarros que plegavan n’a ciudat. No satisfeita con ixos quefers, Agustina s’embrecó como enfermera n’o Hespital d’o Salvador. Bien luego escuelló per l’atencion con a que cudiava á os feritos que heroicament luitavan en o frent d’Aragon. Requetés d’o Tércio d’o Pilar, de Santa Quiteria, almogávars de Belchite, de Nuestra Sinyora de Monserrat, u de Codo recibion a suya desinteresata adedicacion.
Deseyosa de contribuir á la Causa, demandó que la ninviasen ta Belchite, an que a menaça roya yera més periglosa. En o suyo seminário, como enfermera d’o Tércio d’Almogávars, dixó testimónio d’o suyo heroïsmo, siempre en as posicions més expuestas, siempre animando á la tropa, con  una rialleta siempre en os lábios cudiando d’os feritos.
Estió feita prisionera con o mosen e quince requetés. Los levon t’o lugar d’Íxar. O suyo cautivério estió tan terrible como breu. Prou que no renegó d’os suyos ideals. L’afusilon uns brigadistas internacionals d’ixos que agora nos quieren presentar como almirables. L’afusilon, como á o mosen e á os quince carlistas, sin juicio, á las doce d’a nueit en un mont á bels quatre quilómetros d’Íxar. As suyas zagueras parolas fuen Viva España y viva Cristo Rey. Yera o 3 de setiembre de 1937. Estianyo me s’ha pasato o cavo d’anyo. En 2015 (D.m.) no. Me contan que en o Fosal de Zaragoça bi ha una chiqueta losa que honra a suya memória.  En 2015 (D.m.) bi dixaré bellas flors. Un rampallo de margalidas, me creigo.

sábado, 6 de septiembre de 2014

Son barrenatos estes d'a "fabla"

Esta gent d'a "fabla" continan con as suyas barallas, pecinas, envídias e carranyas per mirar de fer-sen con bel cargo, mientres que l'aragonés (o real) da as bocadas.

Nobody's right if everybody's wrong, diciva una cancion de Buffalo Springfield.

Pos ixo.

lunes, 1 de septiembre de 2014

Ta veyer For Greater Glory

Encara que a qualidat d'a cópia no ye guaire buena, ve-te-me o vinclo per si nunca queresez tornar á veyer esta pelicla:

miércoles, 27 de agosto de 2014

Pos ye verdat (11S - 9N)

Me l'han ninviato per correu e m'ha petau de meter-lo aquí:


Me pienso que no fa falta, pero per si belun no apercaça guaire o catalan, ve-te-me a traduccion:
11S Emplenemos as carreras ta salvar a os churiços.
9N  Emplenemos as urnas ta dar-les impunidat

viernes, 15 de agosto de 2014

En l'Asuncion d'a Virgen

D’a Constitucion Apostolica Munificentissimis Deus:

"Doncas, dimpués de fer puyar dica Dios muitas e repetitas pregárias e invocar a luz d’o Espritu d’a Verdat, ta glória de Dios omnipotent, que atorgó á la Virgen Maria a suya peculiar benevoléncia; ta honor d’o suyo Fillo, Rei inmortal d’os sieglos e vencedor d’o pecato e d’a muerte; ta fer creixer a glória d’esta mesma augusta Mair e ta goyo e alegria de tota a Ilésia, per l’autoridat de Nuestro Sinyor Gesu Cristo, d’os bienaventuratos apóstols Pedro e Pablo e per a nuestra, prenunciamos, declaramos e definimos estar dogma de revelacion divina que a Inmaculata Mair de Dios, siempre Virgen Maria, rematata a corsa d’a suya vida n’a tierra, estió asunta en cuerpo e alma t’a glória d’os Cielos". 
Per ixo, si belun, o que Dios no quiera, gosás negar u fer dubda voluntariament n’o que per Nos ye estato definito, sepa que ha caito d’a fe divina e catolica. A dengun, pues, seiga licito trencar esta a nuestra declaracion, proclamacion e definicion u oposar-se u contravenir-la. Si belun s’atrevís á sayar-lo, sepa que cayerá en a indignacion de Dios omnipotent e d’os suyos santos apóstols Pedro e Pablo".

Nos, Pio,
Bispe d’a Ilésia Catolica,
en definindo-lo asinas, l’hemos suscripto.


martes, 5 de agosto de 2014

MacIntyre e a virtut

Alasdair Chalmers MacIntyre ye un filosofo escocés, naixito en 1929, coneixito per a suya contribucion á la filosofía moral e política, e, tamien, per lo suyo treballo en a história d’a filosofía e a teologia. En estes tiempos de ruina moral, me ye revenita una reflexion suya que comparto agora con vusatros:
Virtues are dispositions not only to act in particular ways, but also to feel in particular ways. To act virtuously is not, as Kant was later to think, to act against inclination; it is to act from inclination formed by the cultivation of the virtues.
As virtuz son disposicions no soque ta actuar d’una traça particular, sino, tamien, ta sentir d’una traça particular. Actuar virtuosament no ye, como Kant se pensás, actuar cuentra o deseyo; ye actuar dende o deseyo formato per lo cautivo d’as virtuz.

P.S. MacIntyre se convirtió á o catolicismo en os anyos uitanta d’o pasato sieglo.

viernes, 25 de julio de 2014

Aduya-nos n'a batalla


viernes, 18 de julio de 2014

18 de juliol: glória e honor


lunes, 23 de junio de 2014

A Nueit de Sant Juan

O 23 de junyo ye, n’o hemisfério norte, o dia més largo de l’anyo; Ye tamien o millor dia ta pidir per a fecundidat d’a tierra e d’os mismos hombres. Ademés, ye —u yera— o millor momento ta fer amiro d’alimentos ta l’agüerro e l’hivierno que escuseros menaçan —menaçavan—.
Perque o 23 de junyo ye a nueit de Sant Juan, magica nueit d’o solstício de verano, quan a flama e l’augua se fan protagonistas; a flama como elemento purificador, l’augua como sanador. Yera sant Juan Baltista, o profeta que pedricava o baltismo, l’arrepentimiento d’os pecatos, a purificación e a sanación d’as almas.
Per ixo, tamien n’os nuestros Perineus s’han mantenito os rituals ligatos á o fuego ­­—as xeras, as falletas e as tiedas— e á l’augua ­—sanjuanar-se en siete fuents u, lo menos, beber augua de manantial que s’heva dixato tota ixa nueit en un vaso en a finestra­, como févanos en casa nuestra—.
Tos dixo con un poema de Veremundo Méndez Coarasa que nos charra d’ixa nueit, a més curteta nueit de l’anyo.

LA SANCHUANADA
Lo verano y la siega has encima.
Lo sudar por la falz, que te agarra
a pillarte lo trigo pa l´año,
fa alegrarte lo cuerpo hasta l´alma
sin miedo a tronzarte
con falz u con dalla,
ni salir tan molíu de los güesos,
lo pelello cremau por dezaga,
por lo sol que te caye de plano
en arbesas, en closas y en lastras…
 “¡Qué contentos que son los mesaches,
qué animadas que son las mesachas
y qué goyo nos fan a los viellos
esta nuey de San Chuan, tan nombrada!
¡ Lo que menos prexina trovarse
con trenta años u más enta zaga,
con la sangre bullindo´n las venas
y templando con fe la guitarra,
lo guitarro, requinto u bandurria,
pa la fiesta de la Sanchuanada!”
Estas cosas las cuentan los viellos
que nacieron cien años ta zaga;
y la fiesta la fa la mocina
con la chovenalla,
y tamién la te fa bel casau
que, amonico, igual se sanchuana…
Entre que unos preparan lo baile,
otros pillan estrals y se alargan
ta lo mon a buscarse los chopos,
sabuqués y buxacos y ramas.
Otros ta los güertos
a por rosas, clavéls, flos de malva,
follas de sandalo,
brazaus de plantaina
y a furtar geranios
enta cualquier casa.
Y no falta qui bel arto traye,
de los secos, tamién pa enramadas…
La mesachas, igual, por cuadrillas
la merienda, a escondidas, preparan:
cocas con azúcar,
la chocolatada
u lo arroz con leche,
tortillas con magras,
lo requesón fresco
de ovella u de craba,
y en espedos, según, y en parrillas
bel crabito u costillas asadas.
Y bailan y rondan
y chugan y cantan
y comen y beben
hasta que se cansan.
Y a lo tiempo que apunta lo día,
enta l´río se´n ven: se sanchuanan
remullándose´n l´agua corriente,
que todo mal sana,
y se lavan los pies y los brazos
y lugo la cara;
y bellos, lo cuerpo,
que chugando´n lo río se zampan:
unos porque quieren
y otros por la chanza
que, por fer arrïer la cuadrilla,
los empuxa cualquiera mesacha.
A ixa hora salen
las viellas por agua,
anti que lo sol
no la hese tocada,
porque ya no cura
estando soliada…
y también pa vier con envidia
cómo chuga´n lo canto de l´agua
la mocina alegre
y la chovenalla…
Ye ixa la señal,
y las mozas se´n tornan ta casa
Los mesaches allora empezipian
a fer enramadas,
plantando los chopos,
fendo arcos en plazas
y en muitas carreras
en do bi ha mesachas;
y metiendo manullos de flos
pa las mozas que son más galanas,
en finestras de cuartos que piensan
en que pueden haber-bi las camas,
y fa poco se itaban rendidas,
las mesachas que cada cual aima.
Bi-ha qui trepuza
y en lo cuarto lo güelo li´n zampa,
y las risas se fan ya de días
si la moza, amonico, lo fabla...
Muitas lo te dicen,
otras lo se callan
y guardan muy fondo
lo vierse´nramadas.
Nunca falta moza
que a lo abrir la finestra, templada,
con bel arto tan seco como ella
ha trovau que la son enramada:
y por ixo unas ploran de pena,
de celos u rabia;
entre que otras, infladas de goyo,
s´arríen con gana
dimpués de la fiesta
de la Sanchuanada.
Que a las falces las imple de brío,
en las zarpas de la chovenalla
y de la mocina;
y sin miedo a las broxas ni a nada
cuando, lugo, a segar empecipian
con falz u con dalla.

24 de junio de 1945