En a festividat de Sant Jusep Treballador

O dia 1 de mayo de 1955, o Papa Pío XII estatueció a fiesta de Sant Josep Treballador. Solo que dende a Dotrina Social d’a Ilésia ye posible a dignidat d’os treballadors. Ye menister reformar as interpresas, superando a propiedat capitalista, e tornar t’os estrumentos tradicionals de defensa d’os dreitos laborals. Son os grémios e as cooperativas as millors ferramientas ta proteger l’orden social cristiano. Ye a Monarquia Social Participativa a millor bastida ta guaranciar a dignidat d’o treballo e os treballadors.

Unas parolas d'Ernst Friedrich Schumacher

Bellas parolas d’o pensador economico, estatistico e economista aleman Ernst Friedrich Schumacher (1911-1977):

The economics of gigantism and automation is a left-over of nineteenth-century conditions and nineteenth-century thinking and it is totally incapable of solving any of the real problems of today. An entirely new system of thought is needed, a system based on attention to people, and not primarily attention to goods.

U o que, alto u baixo ye o mesmo:

A economia d’o gigantismo e l’automatizacion ye un repui d’as condicions e o pensamiento d’o sieglo XIX. Ye incapable de tot de resolver qualsiquier problema real d’o nuestro tiempo. Ye neseçário de tot un sistema de pensamiento totalment nuevo, un sistema basato en a consideracion d’as personas antes que no en a consideracion d’os biens.

Small Is Beautiful: A Study Of Economics As If People Mattered (1973).

Podes leyer o libro, en a version original inglesa, en este VINCLO.

A eséncia d'o faixismo, a eséncia d'o liberalismo

Victorius Fascism is not only the downfall of the Socialist Movement; it is the end of Christianity in all but its most debased forms.

A victória d’o faixismo no ye solo que o esvoldregamiento d’o movimiento socialista, ye tamien a fin d’a Cristiandat en totas as suyas traças defuera d’as més envilecitas.

Asinas encomençava en 1935 Karl Polanyi o suyo asayo “The essence of Fascism”, publicato en 1936 en o volumen Christianity and the Social Revolution. John Lewis, Karl Polanyi, and Donald K. Kitchin (editors). New York: Scribner.

E ya quasi a la fin d’ixe estúdio concluiva:

Fascism must then proceed to attempt to change the nature of human consciousness itself. The pragmatic reasons for its clash with Christianity are due to this necessity.

O faixismo alavez ha de pasar a mirar de cambiar a naturaleça d’o própio esmo humano. As raçons pragmaticas d’o suyo conflito con a Cristiandat se deven a esta nesecidat.

Como soi prou d’alcuerdo con l’autor de The Great Transformation tamien en estas dos citas que quaterno, no puedo menos que sinyalar que igual de veritables me pareixerian as dos si bi cambiamos faixismo, per liberalismo:

A victória d’o liberalismo no ye solo que o esvoldregamiento d’o movimiento socialista, ye tamien a fin d’a Cristiandat en totas as suyas traças defuera d’as més envilecitas.

U per capitalismo, que igual se me tiene tripa que gireta:

O capitalismo alavez ha de pasar a mirar de cambiar a naturaleça d’o própio esmo humano. As raçons pragmaticas d’o suyo conflito con a Cristiandat se deven a esta nesecidat.

E quan asinas lo releigo, comprevo ixorrontato cómo a história nos ha alcançato. Sin fer-nos-ne.

Bien per l'arçobispe de Zaragoça

De l’arçobispe Ureña no’n sé guaire. Zaragoça no ye a mia diocesis. Prou que sé que mosen Ureña estió o primer bispe espanyol que celebró a Santa Misa con a Forma Extraordinária d’o Rito Romano, o pasato 15 de ginero en a Ilésia de Santa Maria la Mayor d’Epila. Sé tamien que belatros han siguito o suyo eixemplo. Ye d’agradeixer, quasi d’almirar, en estes tristes dias n’os que demasiatos miembros d’a gerarquia eclesial —no solo que nacional— fan vistero o suyo disprécio, o suyo ódio quasi, ent’a Tradicion Catolica.

De l’arçobispe Ureña no’n sé guaire. Me’n hevan charrato bien, pero Zaragoça no ye a mia diocesis e no teneva una ideya feita d’o suyo quefer episcopal. Una noticieta en a prensa aragonesa m’ha feito creyer que sí, que tenevan muita raçon os que m’hevan emponderato a suya fayena eclesial.

Seguntes leigo, o Partido Popular heva denunciato en a Junta Electoral á quatre organizacions —entre ellas Cáritas Diocesana de Zaragoça— per una campanya que demanda a retirata d’o progecto de lei de reforma d’o Ingreso Aragonés de Inserción (IAI). Querevan os populars, entre atras cosas, fer aturar a zaguer aiccion de protesta que ha consistito en ficar cartels con forma de silueta humana en negro que mira d’identificar á os escluitos d’o IAI. Cada un d’os cartels amonstra o perfil d’un caso real de persona que puede perder o subsídio si s’apreva a reforma.

No satisfeitos con a resolucion d’a Junta Electoral, que desestimó a suya pretension de fer sacar os cartels que son penjatos en as siedes de muitas entidaz socials e parróquias aragonesas, o PP prevó de que l’arçobispe ordenás que se sacasen as siluetas d’as fronteras d’as ilésias an que yeran mesos. Estió un consellero d’o guvierno regional, Modesto Lobón, o que participó a don Manuel Ureña esta desigéncia. Pos bien, l’arçobispe se negó e as siluetas continan ricordando-nos —més que més á os catolicos— que en esta Espanya que seguntes o PP ye salindo d’a crisis, o percentage de presonas que han á vivir per debaixo d’o branquil d’a pobreça ye creixito dic’o 21,6%, seguntes o informe —oficial— que este mesmo mes de mayo ha feito á coneixer o Instituto Nacional de Estadística. Perque cal ricordar que Cáritas Diocesana de Zaragoça, ixa organización que o PP aragonés denúncia —e o guvierno de Rajoy acusa de mentir— ha tenido que fer puyar estianyo en un 47,5% o suyo gasto en aduyas dreitas á las famílias.

Ye d’agradeixer, quasi d’almirar, que en estes tristes dias de 13 Televisión e os atros médios de comunicacion (sic) d’a Conferéncia Bispal Espanyola, un bispe nuestro se negue á fer siguidismo d’o poder e mantienga o mensage d’a Dotrina Social d’a Ilésia. Que prengan eixemplo, que buena honra nos ferá.

(In)dignidat nacional

Si b’hes dignidat en Espanya, nos n’irinos d’Europa. D’ixa Europa que hue nos quiere fer soltar á asesinadors e violadors e tota mena de criminals multiples. Pero, claro, si b’hes dignidat en Espanya, nunca no havrinos entrato en ixa Europa que hue nos quiere fer soltar á asesinadors e violadors e tota mena de criminals multiples. Ixa Europa que ahiere nos fació desamontar tota a nuestra indústria e controló a nuestra produccion agrária e ganadera ta que agora consumamos productos estrangers. Ixa mesma Europa que dicta os nuestros presupuestos economicos e morals —presupuestos de corrupcion e pobreça— e nos fa regirar en as vasueras d’o mundo moderno ta tener una miséria que malminjar.

Si b’hes dignidat en Espanya, nos n’irinos d’Europa. Pero, claro, si b’hes dignidat en Espanya, nunca no havrinos aprevato a constitucion que nos menó —de buen implaz e con a riseta en a nuestra malfarchata cara sind’alma— dica este país que hue, mientres regira en as vasueras d’o mundo moderno ta tener una miséria que malminjar, veye como ixa Europa d’a que havrinos á ir-nos-ne, ixa Europa n’a que nunca no havrinos á haver-bi entrato, torna á desigir-nos un sacrifício humano ta honrar á ixe falso dios sanguinoso que ye o Nuevo Orden Mundial.

Si b’hes dignidat en Espanya, nos n’irinos d’Europa. Pero, claro, si b’hes dignidat en Espanya, dinantes farinos disapareixer estes políticos dimoniacos —esta democrácia d’o diaple— que hue tornan á fer-sen satisfeitos a rialleta en veyer cómo se siguen cumplindo toz os puntos d’o suyo plan sin que o pueblo espanyol gose tartir sisquiera.

L'autarquia, o més justo d'os comércios

Se’n charra muito d’o comércio justo. Diz que ye una ferramienta ta solucionar os problemas d’explotacion que enduran os treballadors d’os païses més pobres. Ciertament, ye una buena ideya; encara que siempre hemos á malfiar d’as iniciativas que empentan institucions como a ONU e refirman organismos como a Comision Europeua.

Per ixo mesmo, per a menaça que suposan as entidaz que sustienen o Nuevo Orden Mundial, me creigo que millor que o comércio justo ye o comércio justo de proximidat. E, ademés, este comércio justo de proximidat esdeviene en tautica de resisténcia cuentra o sanguinoso capitalismo que nos afoga, que nos quiere á toz esclavos d’a suya angruciosa Globalizacion.

Ye menister que as instáncias que deciden sobre as nuestras vidas tornen á estar amanatas á nusatros en puesto de pender n’os intereses d’uns mercatos que no tienen garra vinclo con a nuestra realidat, no solo que economica, sino social e cultural; uns mercatos que no tienen garra vinclo con a nuestra eséncia.

Si no aconseguimos que economia dixe d’estar un sinonimo de finanças e especulacion ta tornar á nombrar os instrumentos que l’hombre fa servir ta cubrir, satisfactoriament, as suyas nesecidaz materials —sin amortar as suyas nesecidaz esprituals— no saldremos nunca d’esta crisis que nos secute dende os sanguinosos dias d’a Revolucion Francesa, ixa esferra que substituyó l’autoridat reyal per una inexistent igualdat, querió fer disaparixer a Religion en pagas d’una falsa raçon e saya de prostituyir a familia con tota mena d’aberracions antinaturals. No ye d’almirar, altalle, que a sociedat s’esmicace quan toz os vinclos tradicionals de solidaridat que hi naixevan e la mantenevan s’han feito esclatar.

Á la hora de consumir, deverinos pues fer-nos muito cargo d’a mena d’economia e d’a mena de valuras que somos aduyando á refirmar. Si yo perteneixco á una comunidat con vinclos de dependéncia entre os suyos miembros, me fa buena honra cudiar-la e m’embreco en o suyo mantenimiento e progreso: compro o pan n’o forno d’a mia carrera, perque o fornero comprará os libros n’a mia librería; treballo ta amillorar a educacion d’a escuela, perque os mios fillos bi iran bel dia. No ye egoïsmo, ye solidaridat. Si compro es produtos que se seigan producitos en a mia región, participo en un intercámbio con os mios vicinos n’o que toz salimos beneficiatos. Sin aproveitar-nos, sisquiera aparentement, d’as inhumanas condicions laborals d’os treballadors d’atras nacions e sin olbidar-nos-ne d’as conseqüéncias medioambientals: si compramos produtos criatos u fabricatos luen d’o país, estricallamos o médio ambient per lo transporte d’as mercadurias, o fomento de monocultivos insustenibles, u o emplego de conservadors nocivos.

Á la finitiva, o comércio justo de proximidat favoreix l’autarquia e l’autarquia ye a millor ferramienta ta que un país guarancie a suya existencia e honor, a suya dignidat e independéncia de vez que guarancia l’honor e a dignidat e a libertat d’os suyos connacionals.

Refirmenos o comércio justo e l’autarquia. Per lo nuestro present. Per lo futuro d’es nuestros.

Una reflexion sobre a fin d'a nuestra civilizacion

En o epilogo d’o tercer volumen d’a suya História d’a Civilizacion, o filosofo William Durant escrivió:

A great civilization is not conquered from without until it has destroyed itself within. The essential causes of Rome's decline lay in her people, her morals, her class struggle, her failing trade, her bureaucratic despotism, her stifling taxes, her consuming wars.

William James Durant. The Story of Civilization Vol. 3 Caesar And Christ. 1944.

Con ixa cita feva Mel Gibson emprencipiar en 2006 a suya impresionat pelicla Apocalypto. No ye mica difícil parar cuenta que a mesma alverténcia puede —e deve­— fer-se á la nuestra sociedat occidental que fa garras hue ent’o suicídio e a semision á o mal. Miremo-nos arredol —miremo-nos enta dintro— e tiengamos-lo muito present. Perque, no me digaz que no tos reconeixez en estas parolas: Una gran civilizacion no se destrui dende defuera dica que no s’ha destruyito ella mesma dende dintro. As causas esencials d’a decadéncia de Roma s’acumulan á la suya gent, á la suya moral, á la luita entre as suyas clases, á o fracaso d’o suyo comércio, á o suyo despotismo burocratico, á os suyos afogadors impuestos, á las suyas guerras infartables.

Corruptocrácia

Ni sisquiera ye una partitocrácia, o regimen que enduramos ye una corruptocrácia. 

Cómo clamar si no á un sistema an que quasi toz os mecanismos d’o guvierno se devotan á afogar a poblacion d’o país con tota mena d’impuestos, mientres que os caporals d’o estato e os mainates financiers apuyalan obscenos patrimónios personals?

No ye una corruptocrácia o sistema an que es diners publicos furtatos á o pueblo s’emblanqueyan u s’esbarran ta cuentas bancárias secretas en paraïsos fiscals mientres a pobreça e a miséria d’as famílias no fa sique creixer?

Qué nombre hemos á meter á o sistema que indulta á os poquiços condenatos per corrupcion mientres fa servir as més vergonyosas encháquias ta ni sisquiera judgar á os centenars de políticos e banquers imputatos per delictos economicos?

Con qué parola nombraremos o sistema que no fa cumplir as pocas leis d’esfensa d’a dignidat nacional que'n ha conservato e premite e prémia totas as prevocacions antipatrioticas que menaçan graument a unidat pátria?

Qué denominacion atorgaremos á o sistema que ha asesinato á quasi dos millons d’innocents e absolve á un diz que medico que capolava no naixitos ta fer diners?

O unico nombre que define hue á o que dinantes estió o Reino d’Espanya ye corruptocrácia, ye vasuerocrácia.

Cuentr'a usura

Á sovent me pregunto per qué buenacosa d’a Ilésia, —igual laicos como mosens e gerarquia— pareixen haver olbidato que a usura ye un pecato. Me pregunto altalle per qué es nuestros bispes no encapeçan a luita cuentr’o liberalismo que nos arruina economicament. Talvegata seiga perque, dinantes que economicament, o liberalismo nos ha arruinato moralment. Per ixo en bellas cien anyadas yéranos pasatos d’a  Rerum Novarum (1891) d’o papa Lion XIII —usura vorax, quae non semel Ecclesiae judicio damnata, tamen ab hominibus avidis et quaestuosis per aliam speciem exercetur eadem— t’a Sollicitudo rei socialis (1987) de Juan Pablo II, an que a usura ya ni se hi menciona.

Bien se vale que —tamien en este afer— Benedicto XVI pareix querer desfer falsas interpretacions doctrinals e, con prudéncia pero con firmeça, torna á dixar claras as cosas. Asinas, per eixemplo, n’a suya zaguer encíclica, Caritas in veritate (2009), nos ricordava que:

quod ad debiliores plebis partes attinet, ab usurae aut desperationis discrimine eripiendas. Debiliores homines de usura arcenda sunt docendi. 

Ye dicir, os sectors més vulnerables d’a poblacion han d’estar protegitos d’a menaça d’a usura e a desesperacion e os més febles han d’estar educatos ta esfender-sen d’a usura. Aspero que toz os nuestros bispes se hi faigan ya perque aspero que beluns d’os nuestros bispes dixen de parixer miembros d’a egecutiva d’o Partido Popular, ixe partito que ademés de l’alborto u a sodomia favoreix a banca que nos afoga con a suya usura.

Tres acres e una vaca

Agora, quan tot s’eboldrega arredol de nusatros, ye més que nunca menister ricordar que no podemos cayer en a desaperança. Ye difícil, pro que sí, pero cal tener siempre present a divina providéncia. Més que més agora, quan tot s’eboldrega arredol de nusatros.

Fa bel par de días me trobé en Zaragoça con un viello coneixito. Encara que ye d’un lugar vicino á o mio, feva dos anyatas que no nos veyébanos. Dinantes coincidívanos muito toz os veranos, pero agora que ya no somos jovens, ya no garimboliamos guaire per as fiestas d’os lugars d’a redolada.

O caso ye  que o pobre ye esqueferato dende fa quince meses e, como yera de dar, l’actual situacion economica ocupó buena cosa d’a nuestra charradeta. Á lo que nos despedívanos, me dició que encara havrinos á tornar t’o lugar, que os nuestros pairs se’n yeran itos ta fer-se o preu, pero que a prosperidat que els hevan aconseguito, s’heva esbafato ta cútio. En o lugar, continó, no nos faltará un gortet ta no crabutar de fambre, un gortet ta recobrar a dignidat. No podié menos que dar-le a raçon: “tres acres e una vaca”, sospiré. “Ixo ye —encertó el­— tres acres e una vaca”.

Three acres and a cow yera o eslogan d’os esfensors d’a reforma agrária en a decada de 1880. Os distribuitistas de 1920 amprarian a lema e o própio Chesterton lo fiço servir en What's Wrong With the World ta resumir o suyo credo economico e social.

Pareix un ensuénio, pero ye posible. Justament agora, quan tot s’eboldrega arredol de nusatros, ye més posible que nunca. Qué pasaria si una parti d’ixas famílias que a crisis ha aladiato decidís de tornar t’o campo, de tornar ta una economía —més justa e raçonable— de chiquez propietários ligatos per lo vinclo d’a solidaridat? No farian d’eixemplo —de simient­— ta una nueva sociedat devantata sobre firmes alacez? Alcaso no somos (quasi) toz fartos d’a degradación de tota mena an que (mal)vivimos?

Fa més de cien anyatas que Lion XIII nos l’alvirtió:

Nam veteribus artificum collegiis superiore saeculo deletis, nulloque in eorum locum suffecto praesidio, 1) cum ipsa instituta legesque publicae avitam religionem exuissent, sensim factum est ut opifices inhumanitati dominorum effrenataeque competitorum cupiditati solitarios atque indefensos tempus tradiderit. 2) Malum auxit usura vorax, quae non semel Ecclesiae judicio damnata, tamen ab hominibus avidis et quaestuosis per aliam speciem exercetur eadem; 3) huc accedunt et conductio operum et rerum omnium commercia fere in paucorum redacta potestatem, ita ut opulenti ac praedivites perpauci prope servile jugum infinitae proletariorum multitudini imposuerint.

                        Leo XIII, Rerum Novarum. De opificium conditione (1891)

Pos, destruyitos en o pasato sieglo os antigos grémios de treballadors, sin estar substituitos per res, e en haver-se alpartato as nacions e as leis civils d’a religion d’os nuestros pairs, poquet á poquet ha sucedito que os treballadors s’han trobato entregatos, solencos e indefensos, á la inhumanidat d’os suyos patrons e á l’angluciosa codícia d’os competidors. A fer creixer o mal, vino voraz a usura, que, més d’una vegata condenata per senténcia d’a Ilésia, sigue siempre, baixo diferents traças, igual en a suya naturaleça, eixercita per hombres angluciosos. Tot ademés, os contratos d’as obras e o comércio de totas as cosas son, quasi de tot, en as mans d’uns pocos, de traça que bels hombres cavalers han imposato á la infinita multitut de proletários un jugo quasi d’esclavos.

Fa més de cien anyatas que Lion XIII nos ne ricordó a solucion.

Os gestors d'o capitalismo

Veigo un cartel d’a jovenalla comunista. Esteticament, o cartel ye malo. Intelectualment, o cartel ye un insulto. Lo podez leyer en a imagen que emporquia esta entrata: cuentra o capitalismo e os suyos gestors piedra gana a estixeras ¡bi ha que aturar-los!

A piedra. No sé si estos jovens comunistas havran leyito á Aresti —Harri eta herri (1964); Euskal harria (1968); u Harrizko herri hau (1971)— u a Ferreiro —Longa noite de pedra (1962)— u a Neruda —Las piedras de Chile (1960); Las piedras del cielo (1970)—. Me creigo que no. Tampoco no se pierden guaire, a verdat. 
Talment, me pienso, a piedra les sone á intifada —muderna version d’a biblica história de David e Goliat adreçata con as mentiras d’a propaganda pro-palestina—. Ixo pareix més probable, pero rai tamien. O que importa, o que ye seguro, ye a impudícia d’estes comunistas jovençanos, o disprécio que sienten enta o que els consideran gentatas alienatas, á las que se puede enganyar —a mentira ye un arma revolucionária, Lenin dixit— e masacrar —que no se’n olbiden els, que s’emplenan a boca en charrar d’a memoria histórica quan no b’ha havito una ideologia més sanguinosa e genocida que a suya—.

Pero si o cartel me pareix insultant, no lo ye ni sisquiera per una qüestion historica, que tamien, sino per una qüestion d’actualidat. ¿Qué ye ixo de que una pieça d’as estixeras tienga o logo d’o PSOE e l’atra o logo d’o PP? ¿Alcaso no saben estes revolucionários de culicaiga que o suyo partito ye refirmando agora mesmo os guviernos —as retallatas­— d’o PSOE en Andalucia u Astúrias? ¿Alcaso no saben estes revolucionários de culicaiga que o suyo partito ye refirmando agora mesmo o guvierno —as retallatas­— d’o PP en Extremadura? ¿No saben, alcaso, estes argüellosos revolucionários que o suyo partito ha participato dreitament en o saqueu d’os cuentos publicos en escandalos como es de Bankia —José Antonio Moral Santin, parlamentário regional d’IU en Madrid que cobró 522.000 €, solo que en 2011, per fer parti d’o consello de Bankia—?

Se coneix que no. Que no saben án militan. Que no saben que son els os gestors d’o capitalismo. Que no saben que son els á os que bi ha que aturar. 

Os "sindicatos", os "intelectuals" e os treballadors

Dos notícias apareixitas en a prensa d’ahiere refleixan muito bien a realidat d’os falsos sindicatos.

Asinas, mientres millonários subvencionatos per as diferents alministracions espanyolas exprisavan o suyo refirme á la vaca d’o dia 29 empentata per UGT e CCOO, os treballadors d’os Transportes Metropolitanos de Barcelona (TMB) refusavan de siguir ixa mesma vaca. 

Con muita raçon, os treballadors han ricordato que os mesmos sindicatos que agora claman á fer vaca general son os que privon a d'o metro e os autobuses fa bels meses.

Ademés, sinyalan tamien os treballadors que, dimpués d’a vaca d’o 29 de septiembre de 2010, o guvierno d’o PSOE no modificó ni brenca ni meya d’a suya reforma, pero altalle UGT e CCOO no convocon més movilizacions e se remató aprevando a jubilacion á es 67 anyos.

No ye d’almirar que estes falsos sindicatos, menatos per millonários á pur de subvencions, solo repleguen que o refirme d’ixos falsos intelectuals millonários, igualment, á pur de subvencions. O que almira ye que les ne permitamos.

O 15 M e o 29 de março

“Must we produce sick people in order to have a healthy economy”, se preguntava Erich Fromm —que ni yera santo ni ye d’a mia devocion, pero de cavo quan escriviva cosas raçonables— en The Revolution of Hope: Toward a Humanized Technology (1968). 

Devemos producir gent dolenta ta tener una economia sana? Ye una pregunta que ni se fevan —ni se fan ni se feran— os capitalistas, encenegatos en a suya anglúcia sin mida. Igual como tampoco no se l’han feita nunca os convocadors d’a vaca general d’o dia 29 encenagatos —capitalistas tamien els— en saneyar a suya própia economia.

Con tot e con ixo, e á penar d’a igualdat d’intereses e ferramientas que comparten guvierno e sindicatos, m’enrábia tanto a reforma laboral que mesmo me cimbeleyava a ideya de fer yo zafran ixe dia.

Bien se vale que o movimiento 15 M me l’ha aclarito prou. Ahiere facion una asamblea en a zaragoçana plaça d’o Pilar en a que, seguntes podez leyer en o suyo sítio web, alcordon refirmar a vaca en os siguients terminos:

"Para intentar lograr que esta huelga general se convierta en un éxito se reseño (sic) la necesidad de que los barrios inviten a los comerciantes a que no abran ese día y a los ciudadanos que apoyen la huelga no yendo a comprar.

El colectivo Pedalea ha convocado a un “bicipiquete” que saldrá de la Plaza de los Sitios a las 7.00 de la mañana y que recorrerá varias de las calles de la ciudad.

Algunos barrios como Delicias saldrán en piquete a las 9 de la mañana con la intención de cerrar los comercios."

Lo dicen els. No ye una version de bel periodista manipoliador, lo quaterna l’acta de l’asamblea con parolas mesmo més menaçaderas.

Lo siento per os treballadors —autonomos u ta otri— que se creigan encara que o PP les guaranciará o suyo dreito á treballar librement ixe dia. Son tan ingenuos como os treballadors —autonomos u ta otri— que se creigan encara que sindicatos u 15 Ms le guaranciaran o suyo dreito á treballar dignament bel dia.

Tres Asayos Sencillos de Maurin

Encara que, intelectualment, a obra de Peter Maurin ye pro més inferior que a de pensadors de l’altária de Chesterton u Belloc −á qui pren como alacet d’a suya envista d’a economia−, vitalment o suyo heréncio ye digno d’acobaltar.

Naixito de Burdeus en 1877, Peter Maurin estió o caganiedos d’una família de labradors pobres d’o sur de Fráncia que tuvon 21 fillos. Emigró ta Canadá en 1908, d’an que pasó t’os Estatos Unitos ta, á la fin, acoflar-se en Nueva York, an que vivió dic’a suya muerte en 1949.

En o periodico The Catholic Worker, que emprencipió á editar en 1933 junto á Dorothy Day, publicó una série de chiquetas composicions, que clamó Easy Essays. Con estes textos, breus e de buen leyer, aduyó á espardir en Norte America o distributismo d’es devantditos Chesterton e Belloc e a doctrina social d’a Ilésia inspirata en a Enciclica Rerum Novarum d’o Papa Lion XIII.

Dellá d’a suya valura literária, o contenito moral d'os Asayos Sencillos fa que sigan estando chiquetas reflexions plenas d’actualidat. Ve-te-me tres eixemplos:

O QUE FA A L’HOMBRE HUMANO.
1. O dar e no lo prener
Ixo fa á l’hombre humano
2. O servir e no lo guvernar
Ixo fa á l’hombre humano
3. L’aduyar e no l’aplanar
Ixo fa á l’hombre humano
4. L’alimentar e no l’avalar
Ixo fa á l’hombre humano
5. E si ye menister
O morir e no lo vivir
Ixo fa á l’hombre humano
6. Es Ideyals e no es alcuerdos
Ixo fa á l’hombre humano
7. O Credo e no l’angrúcia
Ixo fa á l’hombre humano
WHAT MAKES MAN HUMAN// 1. To give and not to take/ that is what makes man human. / 2. To serve and not to rule/ that is what makes man human. / 3. To help and not to crush/ that is what makes man human. / 4. To nourish and not to devour/ that is what makes man human./ 5. And if need be/ to die and not to live/ that is what makes man human./ 6. Ideals and not deals/ that is what makes man human. / 7. Creed and not greed/ that is what makes man human. //

ILÉSIA E ESTATO
A sociedat moderna creye
en a deseparacion d’a Ilésia e o Estato.
Pero es jodigos
no hi creyevan,
es griecos
no hi creyevan,
es meyevals
no hi creyevan,
os puritanos
no hi creyevan.
A sociedat moderna ha deseparato
a Ilésia d’o estato,
pero no ha deseparato
o Estato d’o negócio.
A sociedat moderna no creye
en un Estato d’a Ilésia,
creye
en un Estato de l’hombre de negócios.
“E ye a primer vegata
en a história d’o mundo
que l’estato ye controlato
per es hombres de negócios,
dice James Truslow Adams.
CHURCH AND STATE// Modern society believes/ in separation of Church and State./ But the Jews/ did not believe in it,/ the Greeks/ did not believe in it,/ the Medievalists/ did not believe in it,/ the Puritans/ did not believe in it./ Modern society has separated/ the Church from the State,/ but it has not separated/ the State from business./ Modern society does not believe/ in a Church’s State;/ it believes/ in a business man’s State./ “And it is the first time/ in the history of the world/ that the State is controlled/ by business men,”/ says James Truslow Adams.

SECULARISMO
Quan a religion no tiene res á veyer
con a educacion
a educación no ye que informacion
plena de feitos
e lasa d’entendimiento.
Quan a religion no tiene res á veyer
con a politica
a politica no ye que partidismo—
“Saquemos á es barfulaires
ta que puedan dentrar os buenos amigos nuestros”.
Quan a religion no tiene res á veyer
con es negócios,
es negócios no son que mercantilismo.
E quan a religion no tiene res á veyer
con a educación, a politica u es negócios
se tiene á la religión d’as cosas ocupando
o puesto d’as cosas d’a religion
SECULARISM
When religion has nothing to do with/ education,/ education is only information,/ plenty of facts/ and no understanding./ When religion has nothing to do with/ politics,/ politics is only factionalism—/ “Let’s turn the rascals out/ so our good friends can get in.”/ When religion has nothing to do with/ business/ business is only commercialism./ And when religion has nothing to do with/ either education, politics or business,/ you have the religion of business taking / the place of the business of religion.

Quí fues inmigrant

Dende o 2009, bels 30.000 inmigrants son tornatos t’os suyos païses con l’aduya d’o guvierno espanyol (que ni ye guvierno ni, muito menos, ye espanyol, pero ixo seria matéria ta atra entrata). As aduyas no son garra fateça. Ademés, en bi ha tres modalidaz ta que os sinyors inmigrants en triguen a que més honra les faiga.

Asinas, pueden demandar que o guvierno espanyol les pague o billet d’avion e les dé, ademés, 450 euros ta os gastos d’o viage. Como lo guvierno espanyol fa muito que renunció á la esfensa d’as nuestras buegas, estoi que buenacosa d’os inmigrants que s’acullan á esta opcion tornaran ta Espanya decamin, dimpuesas de disfrutar d’unas vacáncias en casa suya con toz os gastos pagatos.

Atra d’as opcions que pueden trigar os sinyors inmigrants ye capitalizar o esquefere. En este caso, antes de viagear t’o suyo país, o guvierno espanyol les caixa o 40% d’o subsídio e, una vegata en casa, o 60% restant. De nuevas, e como lo guvierno espanyol fa muito que renunció á la esfensa d’as nuestras buegas, estoi que buenacosa d’os inmigrants que s’acullan á esta opcion tornaran ta Espanya decamin, dimpuesas d’haver malfurriato es nuestros diners en qualsiquier concieto.

Con tot, a opcion que més s’estiman os sinyors inmigrants ye a tornata productiva. Con esta modalidat, o guvierno espanyol da á o sinyor inmigrant 1.500 euros ta que amonte bel negócio en o suyo país. De nuevas, e como lo guvierno espanyol fa muito que renunció á la esfensa d’as nuestras buegas, estoi que buenacosa d’os inmigrants que s’acullan á esta opcion tornaran ta Espanya decamin, dimpuesas d’haver dixato bel familiar á cargo d’o negócio que han feito con os nuestros impuestos. Una vegata en Espanya, ya trobaran atras aduyas, que aquí nos sobran os dinerez.

Vacáncias subvencionatas, dreito á un subsídio d’esquefere á la carta, diners ta amontar un negócio an que més t’estimes… quí fues inmigrant e no un treballador autonomo espanyol sin vacáncias pagatas, sin un euro d’esquefere, sin garra aduya —ni sisquiera acceso a un credito— ta salvar un negócio real. Un negócio que da treballo encara e paga per cada dia més impuestos. Impuestos ta esto. E ta atras muitas cosas muito piors.

malfurriar regional

A cifra parla soleta. Quasi mesmo chila. As alministracions nos costan en Aragon 10.118 euros á l’anyo per ciudadano. Ta que tos faigaz una ideya: solo que á os extremenyos, d’entre as comunidaz de regimen comun, les costan as suyas alministracions publicas encara més que á os aragoneses.

O coste de tot o tarabidau institucional que b’ha amontato en Aragon costa més de 13.000 millons d'euros á l’anyo. Ye a suma d’o gasto que apuyala a DGA, o Guvierno central e as numbrosas institucions locals d’a comunidat. Perque en Aragon, ademés de concellos e diputacions provincials, tenemos tamien comarcas.

Tota ixa burocrácia, que no fa mica funcion, suposa un coste per habitador de més de 10.118 euros; 300 euros per dencima d’a média espanyola, seguntes os datos d’o Ministério d’Economia e o Instituto Nacional d’Estadistica. Asinas en Aragon, que represienta quasi o 10% d’a superfície d’a nacion e o 3% da suya poblacion, treballan 92.388 personas en as institucions publicas.

Á estes datos caldria adibir o personal que treballa n’as empresas publicas. Ni son funcionários ni personal estatutário, pero cobran tamien de tot o que se quita a traviés d’os nuestros impuestos. Encara que no bi ha una cifra exacta, fuents d’a Corporacion d’Empresas Publicas d’Aragon han sinyalato que, de média, as empresas d’a DGA tienen afirmatas 1.500 personas á l’anyo. Como eixemplo, una sola sociedat controlata per lo Egecutivo aragonés, como ye Sodemasa, adedica á o gasto de personal més de 23 millons d’euros anyals, seguntes o zaguer informe oficial publicato. Estas contratacions gosan estar prou pacinas e de mal fiscalizar.

Cal sinyalar antiparti, a puyata en o capítol de gastos corrients que en as zaguers quatre anyatas, ha venito fendo a DGA, o que fa per cada dia més costosa l’alministracion ta os aragoneses. Ta caramuello, de vez que puyavan o gasto de personal e os diners adedicatos á gastos corrients, baixavan, e muito, as partitas enfilatas á inversions.

Tamien l’alministracion local tiene muita importáncia en a region. Si charramos d’os suyos presupuestos, solo que o concello de Zaragoça gestiona 767 millons d’euros, igual como atras grans capitals d’Espanya, pero con livels de deuta prou superiors á la média. E nos ne quedan as diputacions provincials e as comarcas, institucions que tienen buenacosa d’as suyas competéncias repetitas.

Tot este rete d’institucions fa que Aragon seiga entre as regions con un mayor percentage d’a suya poblacion activa dependient salarialment d’as institucions publicas, més d’o 20 per ciento d’os treballadors seguntes bellas fuents. Asinas imos.