martes, 17 de noviembre de 2009

Os Corporals de Daroca

Soi estato várias vegatas a Daroca. A zaguera, este mesmo cabo de semana; a primera, quan no yere que un ninon. Prou me’n alcuerdo d’o goyo que me fació altalle ixa ciudat que pareixeva feita con Exin Castillos, ixe juguet que o mio germano nunca no me dixava;

pero prou més que me’n alcuerdo d’a emocion e a devocion con que mi pair me contó o miraglo d’os Corporals.
Diz que Daroca fue a primer ciudat d’o mundo que establió una fiesta publica en honor d’o Santísimo Sacramento.
O miraglo sucedió en 1239, quan as tropas cristianas d’as comunidaz de Daroca, Teruel e Calatayut, baixo o mando de Berenguer d’Entença, s’aprestavan a conquistar o castiello de Chío, a bels17 quilometros de Xátiva, que yera alavez en poder d’os musulmans. Yeran os tiempos d’o rei Jaime I.
Antes d’a baralla, o capellan, don Mateu Martínez, retor d’a parróquia de San Cristóbal de Daroca, fiço Misa, consagrando seis Formas més t’a comunión d’os capitans d’os tércios. Altalle, justo dimpués d’a consagracion, os moros enristion per sospresa a os aragoneses obligando a o mosen a amagar as seis Formas, embolicatas en os corporals, baixo unas piedras, ta que no podesen estar profanatas. Os aragoneses aconsiguion aturar a enrestita e quan o cura querió rescatar as Formas amagatas, las trobó tintas en sangre e apegatas a os corporals.

O miraglo agullonió as tropas cristianas que, levando como bandera os Santos Corporals, obtuvon sobre os enemigos una decisiva victória. O merito d’esta baralla trunfal s’acumuló a o Miraglo Eucarístico bondadosament atorgato per lo Sinyor. Toz os seis capitans yeran de diferents regions d’as Espanyas. Cada un se creyeva que o sagrato corporal deveva ir t’a suya ciudat, ta estar-ie honrato. Como no aconsiguivan meter-sen d’alcuerdo, decidion de fer un bombet. Per tres vegatas, estió Daroca esleyita como fogar d’o Miraglo Eucarístico, pero dos d’os caporals no i yeran d’alcuerdo. Se decidió alavez de meter o Corporal en guinyas d’una mula arabe, presa n’a conquista. A mula nunca no yera estata dinantes en tierra cristiana. O plan yera dixar que a mula dondiás a o suyo implaz dica que trobás bel puesto an que aturar. An que s’aturás, seria esleyito como puesto ta guardar o corporal.
A mula empencipió a suya jornata siguita de mosens con velas encenditas e soldatos. En primeras, a mula enfiló ent’a par de Valéncia, pero no i dentró pas. La mula continó enta Segorbe, Jerica e Teruel; pero tampoco no dentró en garra ciudat d’ixas. A mula viageó durant 12 dias e fiço una distáncia de mes de 200 millas antes de cayer muerta devant d’a Ilésia de San Marcos, hue Ilésia d’a Trinidat, en a ciudat de Daroca. Yera o dia 7 de março de 1239. O Corporal estió n’a devantdita ilésia dica que estió levato t’a ilésia de Santa María.

En 1261, bellas gents de Daroca fuen ta Roma a fin d’informar a o Papa Urbano IV sobre o miraglo. Os doctors San Buenaventura e Santo Tomás d’Aquino presenton a delegacion e aduyon a que o Pontífice declarás a solemne fiesta d’o Corpus.
A sangre present n’o Corporal ye estata analizata, determinando-se que ye d’origen humano. .
En Aragón bi ha bellas tradicions sobre corporals, per eixemplo as d’Aninyon, Cimballa e Daroca, en Zaragoça; Fraga, Montearagon e San Juan d’a Penya, en Uesca; Aguaviva e Andorra, en Teruel. Manimenos, a més conoixita ye a de Daroca.